يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْناكَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِيراً ﴿۴۵﴾
ای پیامبر، تو را نمونه و بشارتدهنده و هشداردهنده فرستادیم،424
احزاب (33)
45
وَ داعِياً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنِيراً ﴿۴۶﴾
و نیز دعوتکننده به سوی خدا، بر طبق روشی که او معین کرده است و چراغی روشن.424
احزاب (33)
46
وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ فَضْلاً كَبِيراً ﴿۴۷﴾
و گرویدگان را بشارت ده که از جانب خدا افزونبخشیای بزرگ خواهند داشت(1).424
احزاب (33)
47
فضل کبیر در نیمه دوّم آیه 22 شوری(42) توضیح داده شده است؛ ضمناً به آیات 17 سجده(32) و 35 ق(50) هم توجّه فرمایید.
وَ لا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ دَعْ أَذاهُمْ وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ كَفى بِاللَّهِ وَكِيلاً ﴿۴۸﴾
و از انکارورزان و دورویان اطاعت مکن و به آزارشان بیتوجّه باش و بر خدا توکل کن(1)؛ که خدا به عنوان کارگزار کافی است.424
احزاب (33)
48
معنای توکل انجام وظیفه خدایی و سپردن نتیجه آن به خداست، بدون هیچ نگرانی و اضطراب از آینده؛ به آیه 122 آلعمران(3) که همین معنی را میرساند توجه فرمایید.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِناتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَما لَكُمْ عَلَيْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَها فَمَتِّعُوهُنَّ وَ سَرِّحُوهُنَّ سَراحاً جَمِيلاً ﴿۴۹﴾
ای ایمانآوردگان، هر گاه زنان مؤمن را به نکاح خود درآوردید و قبل از آمیزش متارکه کردید، از جهت شما هیچ گونه عدّهای بر عهده آنان نیست که حسابش را نگاه دارید؛ [با هدیه مناسبی] بهرهمندشان کنید(1) و به شیوهای نیکو رهاشان سازید.424
احزاب (33)
49
به شرحی که در آیه 236 بقره(2) آمده است؛ بدیهی است این بهرهمند ساختن علاوه بر نصف مهریه است که در آیه 237 بقره(2) آمده است.
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَحْلَلْنا لَكَ أَزْواجَكَ اللاَّتِي آتَيْتَ أُجُورَهُنَّ وَ ما مَلَكَتْ يَمِينُكَ مِمَّا أَفاءَ اللَّهُ عَلَيْكَ وَ بَناتِ عَمِّكَ وَ بَناتِ عَمَّاتِكَ وَ بَناتِ خالِكَ وَ بَناتِ خالاتِكَ اللاَّتِي هاجَرْنَ مَعَكَ وَ امْرَأَةً مُؤْمِنَةً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَها لِلنَّبِيِّ إِنْ أَرادَ النَّبِيُّ أَنْ يَسْتَنْكِحَها خالِصَةً لَكَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ قَدْ عَلِمْنا ما فَرَضْنا عَلَيْهِمْ فِي أَزْواجِهِمْ وَ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ لِكَيْلا يَكُونَ عَلَيْكَ حَرَجٌ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً ﴿۵۰﴾
ای پیامبر، همسران تو را که مهرشان را پرداختهای و زنان اسیری که در اختیار تو هستند و خدا از بهره جنگ به تو ارزانی داشته است، بر تو حلال کردیم و نیز دختران عمو، دختران عمّه، دختران دایی و دختران خاله که با تو هجرت کردند [در صورت توافق و تعیین مهر، ازدواجشان با تو رواست] و نیز هر زن مؤمنی که داوطلبانه [و بدون مهر] خود را به پیامبر ببخشد، به شرط موافقت پیامبر، [ازدواجش رواست. این ازدواجِ بدون مهر] ویژه توست نه سایر مؤمنان(1)؛ برای آنان حکم همسرانشان و اسیرانی را که در اختیار دارند [جداگانه] به علم خود مقرّر داشتهایم؛ [برقراری این شرایطِ ویژه] از آن جهت بود که [در امر ازدواجهای ضروری، به خاطر پیشبرد وظایف رسالت] هیچ مشکلی برای تو پیش نیاید؛ و خدا آمرزگاری است مهربان.424
احزاب (33)
50
ابن عباس و برخی دیگر از مفسّران گفتهاند که پیامبر در عمل هرگز با هیچ زنی با این کیفیت ازدواج نکرد تفسیر نمونه.
تُرْجِي مَنْ تَشاءُ مِنْهُنَّ وَ تُؤْوِي إِلَيْكَ مَنْ تَشاءُ وَ مَنِ ابْتَغَيْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلا جُناحَ عَلَيْكَ ذلِكَ أَدْنى أَنْ تَقَرَّ أَعْيُنُهُنَّ وَ لا يَحْزَنَّ وَ يَرْضَيْنَ بِما آتَيْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما فِي قُلُوبِكُمْ وَ كانَ اللَّهُ عَلِيماً حَلِيماً ﴿۵۱﴾
[پذیرشِ پیشنهاد] هر یک از زنان را [که افتخار همسری تو را بدون مهر میخواهند] به تمایل خودت [میتوانی] به تأخیر اندازی و هر که را خواهی بپذیری؛ و هر که را که دور داشتهای، اگر بازپذیری، بر تو محظوری نیست؛ این مناسبتر است به اینکه دیده آنان روشن شود و اندوه نخورند و از رفتاری که با همگیشان میکنی خشنود گردند؛ خدا هر چه در دلهای شماست میداند؛ و خدا دانایی است بردبار.425
احزاب (33)
51
لا يَحِلُّ لَكَ النِّساءُ مِنْ بَعْدُ وَ لا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْواجٍ وَ لَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلاَّ ما مَلَكَتْ يَمِينُكَ وَ كانَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ رَقِيباً ﴿۵۲﴾
از این پس [نکاحِ] زنانِ [جدید] بر تو حلال نیست و جایز نیست که همسران فعلیات را به همسر دیگر مبدّل کنی، هرچند که زیبایی آنان تو را به شگفت آورده باشد، مگر زنان اسیری که در قبضه تو درآمدند؛ و خدا مراقب هر چیزی است.425
احزاب (33)
52
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلاَّ أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلى طَعامٍ غَيْرَ ناظِرِينَ إِناهُ وَ لكِنْ إِذا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَ لا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذلِكُمْ كانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ وَ اللَّهُ لا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ ذلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ وَ ما كانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ لا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً إِنَّ ذلِكُمْ كانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيماً ﴿۵۳﴾
ای ایمانآوردگان، به خانههای پیامبر داخل نشوید، مگر اینکه برای صرف غذا دعوت شده باشید(1)، بیآنکه [با ورود قبل از موعد] در انتظار فرا رسیدن وقت [غذا] بنشینید، بلکه هنگامی که شما را فرا خواندهاند، وارد شوید و پس از صرف غذا پراکنده شوید و سرگرم سخنی نشوید؛ که این(2) رفتار، پیامبر را میآزارد و از [ابراز آن در برابر] شما شرم دارد، و[لی] خدا از [بیان] حق شرم ندارد؛ و هنگامی که از همسرانِ پیامبر درخواستی دارید، از ورای پرده(3) درخواست کنید [و یک سر وارد خانه نشوید] که این(4) برای دلهای شما و آنان پاک [دارنده]تر است؛ سزاوار نیست که رسول خدا را بیازارید و پس از او همسرانش را هرگز به نکاح خود درنیاورید(5)؛ که این(6) از نظر خدا [خطایی] سنگین است.425
احزاب (33)
53
حکم وارد نشدن بدون اجازه، اختصاص به خانه پیامبرص ندارد و عمومی است؛ به آیه 27 نور(24) توجّه فرمایید.
.در مورد هر سه کلمه «ذلکم» در این آیه، به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید
عبارت «من وراء حجاب» در قرآن به معنی مجاز در آیه 51 شوری(42) و به معنی حقیقی در این آیه آمده است.
.در مورد هر سه کلمه «ذلکم» در این آیه، به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید
دکتر رشاد خلیفه در ترجمه انگلیسی قرآن خود ذیل این آیه در پانویس نوشته است: به موجب آیه 22 نساء(4) ازدواج با همسران پدر ممنوع شده است؛ این فرمان الهی احترام ما را نسبت به پدرانمان و زندگی خصوصیشان محفوظ نگاه میدارد، زیرا ازدواج امری است مقدّس و رابطهای است کاملاً خصوصی؛ پیامبر هم برای مؤمنان زمان خود حکم پدر را داشته، لذا خدا آنان را از ازدواج با همسران پیامبر منع کرده است.
.در مورد هر سه کلمه «ذلکم» در این آیه، به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید
إِنْ تُبْدُوا شَيْئاً أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيماً ﴿۵۴﴾
اگر چیزی را آشکار کنید یا پنهان دارید، [در هر حال] خدا به همه چیز داناست.425
احزاب (33)
54