كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّما تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فازَ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلاَّ مَتاعُ الْغُرُورِ ﴿۱۸۵﴾
هر کس [طعم] مرگ را خواهد چشید؛ و محقّقاً روز رستاخیز پاداشتان به تمامی داده می‌شود(1)؛ و هر که از آتش دوزخ برکنار مانده و به بهشت درآورده شود، به راستی کامیاب شده است؛ و زندگی دنیا جز برخورداری فریبا نیست.
سوره آل‌عمران (3) آیه 185
صفحه
74
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
185
1
مفهوم این قسمت از آیه به بیان دیگر در آیه 57 عنکبوت(29) آمده است.
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذىً كَثِيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ ﴿۱۸۶﴾
مسلّماً شما به اموال و جانهای خود آزموده خواهید شد(1)؛ و از [جانب] کسانی که قبل از شما اهل‌کتاب بودند و شرک‌‌‌ورزان، [سخنان] آزار[دهنده] فراوان خواهید شنید؛ و اگر شکیبا و باپروا باشید، این نشان قدرت اراده [شما] ست.
سوره آل‌عمران (3) آیه 186
صفحه
74
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
186
1
معنی و مفهوم این بخش از آیه، در آیه 28 انفال(8) نیز آمده است.
وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ ﴿۱۸۷﴾
به یاد آرید آنگاه که خدا [به زبان پیامبران] از اهل‌کتاب پیمان گرفت که کتاب [خدا] را برای مردم به روشنی بیان کنید و پرده‌پوشی‌اش نکنید، ولی آنان عهد خویش را پشت سر(1) انداختند و آن را به بهای ناچیزی فروختند؛ [به راستی] بد معامله‌ای کردند(2).
سوره آل‌عمران (3) آیه 187
صفحه
75
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
187
1
ظهور: جمع ظهر: پشت.
2
اشاره به موضوع آیه 79 بقره(2) است؛ در این رابطه به آیه 159 بقره(2) هم توجّه فرمایید.
لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا وَ يُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِما لَمْ يَفْعَلُوا فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ ﴿۱۸۸﴾
هرگز مپندار کسانی که از رفتار [ناهنجار] خود سرمست هستند و دوست دارند به خاطر آنچه نکرده‌اند، مورد ستایش قرار گیرند، از مجازات [الهی] برهند؛ و مجازاتی دردناک [در انتظار] دارند.
سوره آل‌عمران (3) آیه 188
صفحه
75
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
188
وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿۱۸۹﴾
فرمانروایی آسمانها و زمین خاصّ خداست؛ و خدا بر هر کاری تواناست.
سوره آل‌عمران (3) آیه 189
صفحه
75
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
189
إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ ﴿۱۹۰﴾
به راستی در آفرینش آسمانها و زمین و گردش پیاپی شب و روز(1) برای خردمندان نشانه‌هایی [از توان و تدبیر خدا] است؛
سوره آل‌عمران (3) آیه 190
صفحه
75
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
190
1
از نظر روشن شدن معنی و مفهوم «اختلاف» در اینجا، با آیه 62 فرقان(25) مقایسه فرمایید.
الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ يَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ ﴿۱۹۱﴾
همان کسانی که [در همه حال] ایستاده(1) و نشسته(2) و بر پهلو آرمیده(3)، خدای را یاد می‌کنند و در آفرینش آسمانها و زمین می‌اندیشند؛ [و می‌گویند:] صاحب‌اختیارا، این(4) [نظام باعظمت] را بیهوده نیافریده‌ای؛ تو را تقدیس می‌کنیم، ما را از مجازات آتش بازدار.
سوره آل‌عمران (3) آیه 191
صفحه
75
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
191
1
قیاما: جمع قائم: ایستادگان و قعودا: جمع قاعد: نشستگان.
2
همان.
3
جنوب: جمع جَنب: پهلوها.
4
در مورد علت کاربرد کلمه «هذا» در آیه، که برای اشاره به جمع و مؤنث به کار رفته، به زیرنویس آیه 78 انعام(6) مراجعه فرمایید.
رَبَّنا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَ ما لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصارٍ ﴿۱۹۲﴾
صاحب‌اختیارا، هر که را [به کیفر رفتارش] به آتش افکنی، به راستی رسوایش کرده‌ای(1)؛ و ستمگران یاوری نخواهند داشت.
سوره آل‌عمران (3) آیه 192
صفحه
75
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
192
1
به آیه 10 حج(22) توجّه فرمایید.
رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادِي لِلْإِيمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنَّا سَيِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ ﴿۱۹۳﴾
صاحب‌اختیارا، ما [صدای پیامبر] منادی [توحید] را که به ایمان فرا می‌خواند، شنیدیم(1)؛ [به ما ابلاغ کرد] به صاحب‌اختیار خود ایمان آورید و ایمان آوردیم؛ صاحب‌اختیارا، گناهان ما را بیامرز و بدیهای ما را بزدای و همردیف نیکوکاران جان ما را بگیر.
سوره آل‌عمران (3) آیه 193
صفحه
75
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
193
1
ندای او را امروز هم با قرآنی که آورده و در اختیار ماست، می‌توان شنید.
رَبَّنا وَ آتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَ لا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ ﴿۱۹۴﴾
صاحب‌اختیارا، آنچه به وسیله رسولانت ما را وعده داده‌ای، به ما ارزانی دار و در روز رستاخیز رسوایمان نگردان، که یقیناً خلف وعده نخواهی کرد.
سوره آل‌عمران (3) آیه 194
صفحه
75
سوره
آل‌عمران (3)
آیه
194