وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً وَ لا يَزالُونَ مُخْتَلِفِينَ ﴿۱۱۸﴾
اگر صاحب‌اختیار تو می‌خواست، همه مردم را امّتی واحد [و موحّد] قرار می‌داد(1)، [ولی بنا به ضرورت آزمایش(2)، فقط راه را نشان می‌دهد(3)؛ از این روی] پیوسته اختلاف دارند،235
هود (11)
118
برای روشن‌تر شدن آیه و توجیه افزوده، به آیه 9 نحل(16) توجّه فرمایید؛ در مورد توجیه افزوده، به آیات 99 یونس(10) و 13 سجده(32) هم توجّه فرمایید.
برای توجیه افزوده، با آیه 48 مائده(5) ولو شاء اللّه لجعلکم امه واحده و لکن لیبلوکم فی ما ءَ اتیکم مقایسه فرمایید.
انا هدیناه السبیل اما شاکرا و اما کفورا 3 انسان.
إِلاَّ مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ ﴿۱۱۹﴾
مگر کسانی که [در آزمایشِ روزگار، تقوی نشان دهند و] صاحب‌اختیارت آنان را مورد رحمت [و هدایت] قرار دهد(1)؛ و برای همین [آزمایش] آفریدشان؛ و سخن صاحب‌اختیارت که [گفت] : دوزخ را از تمامی جن و انس[ی که پیرو شیطان شدند(2)] انباشته خواهم کرد، قطعی است.235
هود (11)
119
برای روشن‌تر شدن، به آیه 53 یوسف(12) توجّه فرمایید.
برای توجیه افزوده، این بخش از آیه را، با آیه 85 ص(38) مقایسه فرمایید.
وَ كُلاًّ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِهِ فُؤادَكَ وَ جاءَكَ فِي هذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِكْرى لِلْمُؤْمِنِينَ ﴿۱۲۰﴾
سرگذشت رسولان را فراوان برای تو بازگو می‌کنیم که بدان وسیله دلت را ثبات [و آرامش] بخشیم و در این [آیات] برای تو سخن حق، و برای مؤمنان اندرز و یادآوری آمده است.235
هود (11)
120
وَ قُلْ لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنَّا عامِلُونَ ﴿۱۲۱﴾
به کسانی که ایمان نمی‌آورند بگو: همه امکانات خود را به کار گیرید، ما هم [به وظایف خود] عمل خواهیم کرد؛235
هود (11)
121
وَ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ ﴿۱۲۲﴾
و منتظر باشید؛ ما هم در انتظار خواهیم ماند.235
هود (11)
122
وَ لِلَّهِ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَ تَوَكَّلْ عَلَيْهِ وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ ﴿۱۲۳﴾
اسرار آسمانها و زمین در اختیار خداست و همه امور به پیشگاه او بازگردانده می‌شود، پس [تنها] او را بندگی کن و بر او توکل نما؛ که صاحب‌اختیار تو از آنچه می‌کنید غافل نیست.235
هود (11)
123
سوره یوسف (12) - نام یکی از پیامبران
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای گسترده‌مهر [و] جاودان‌مهر-
یوسف (12)
-
الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ ﴿۱﴾
الف، لام، راء؛ این آیات کتاب روشنگر است.235
یوسف (12)
1
إِنَّا أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿۲﴾
ما آن را قرآنی به زبان فصیح و روشن نازل کردیم، بسا که خردورزی کنید.235
یوسف (12)
2
نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْكَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِينَ ﴿۳﴾
با این قرآن که بر تو وحی کردیم، بهترین سرگذشت را بر تو حکایت می‌کنیم و مسلّماً قبل از این [وحی از آن] بی‌خبر بودی(1)235
یوسف (12)
3
برای توجیه ترجمه «غافل» به بی‌خبر، به نیمه اوّل آیات 49 هود(11) و 52 شوری(42) توجّه فرمایید.
إِذْ قالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَباً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي ساجِدِينَ ﴿۴﴾
[به یاد آر] آنگاه را که یوسف به پدرش گفت: پدرم(1)، در خواب یازده ستاره و نیز خورشید و ماه را دیدم که در مقابل من ابراز فروتنی می‌کنند(2).235
یوسف (12)
4
«یا ابت» در اصل «یا ابی» است و در نداء «یاء» متکلم را گاهی به تاء بدل می‌کنند.
در آیات 99 و 100 یوسف(همین سوره) به تعبیر این خواب اشاره شده است؛ و این خواب بشارتی از آینده درخشان او بود، بشارتی که در آیات 62-64 یونس(10) به آن اشاره شده است.