سوره طلاق (65) - متارکه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای گسترده‌مهر [و] جاودان‌مهر
صفحه
-
سوره
طلاق (65)
آیه
-
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصُوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقُوا اللَّهَ رَبَّكُمْ لا تُخْرِجُوهُنَّ مِنْ بُيُوتِهِنَّ وَ لا يَخْرُجْنَ إِلاَّ أَنْ يَأْتِينَ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذلِكَ أَمْراً ﴿۱﴾
ای پیامبر، [بگو:] هر گاه با زنان خود متارکه می‌کنید، در دوران پاکی [بدون آمیزش] طلاقشان دهید، و حساب عدّه را نگاه دارید(1) و در برابر خدا، صاحب‌اختیارتان پروا کنید؛ آنان را از خانه‌هایشان(2) بیرون نکنید، مگر آنکه به بی‌شرمی آشکاری دست زده باشند، و آنان نیز بیرون نروند(3)؛ این احکام خداست؛ و هر که از احکام خدا تجاوز کند، به خویش ستم کرده است؛ [کسی] نمی‌داند، بسا که خدا پس از این [جدایی] گشایشی ایجاد کند.
سوره طلاق (65) آیه 1
صفحه
558
سوره
طلاق (65)
آیه
1
1
مدّت آن در آیه 228 بقره(2) آمده است.
2
تأکید بر پروا و نیز تعبیر «بیوتهنّ»: انتساب خانه به زنان، در جهت تحبیب قلوب و بازگشت از متارکه، قابل توجه است.
3
کلمات آیه به علت ضرورتِ موزون بودنِ کلام، پس و پیش شده است که باید در ترجمه مورد توجّه قرار گیرد؛ مثل آیات 81 هود(11) و 31 زخرف(43) و موارد دیگر. در مورد جابجایی کلمات، آیه 142 اعراف(7) و زیرنویس مربوطه را ملاحظه فرمایید.
فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ فارِقُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ أَشْهِدُوا ذَوَيْ عَدْلٍ مِنْكُمْ وَ أَقِيمُوا الشَّهادَةَ لِلَّهِ ذلِكُمْ يُوعَظُ بِهِ مَنْ كانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً ﴿۲﴾
و چون در آستانه اتمام مدّت [انتظار]شان قرار گرفتند، یا به شایستگی نگاهشان دارید و یا به شایستگی از آنان جدا شوید و دو تن عادل از خودتان را گواه گیرید و شما [شاهدان، به هنگام ضرورت] گواهی را برای [رضای] خدا ادا کنید؛ این(1) [حکمی] است که باورداران به خدا و روز واپسین به آن اندرز داده می‌شوند؛ و هر که از خدا پروا کند، خدا برایش راه خروج [از دشواریها] را می‌گشاید،
سوره طلاق (65) آیه 2
صفحه
558
سوره
طلاق (65)
آیه
2
1
در مورد کلمه «ذلکم» به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید.
وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْراً ﴿۳﴾
و از جایی که گمان نمی‌بَرَد، روزی‌اش عطا می‌کند؛ و هر که بر خدا توکل کند(1)، خدا برایش کافی است؛ خدا فرمان خود را به موقعِ اجرا می‌گذارد؛ و مسلّماً برای هر چیز، اندازه [و نظمی] مقرّر داشته است.
سوره طلاق (65) آیه 3
صفحه
558
سوره
طلاق (65)
آیه
3
1
برای روشن شدن معنی و مفهوم «توکل»، به زیرنویس آیه 29 ملک(67) مراجعه فرمایید.
وَ اللاَّئِي يَئِسْنَ مِنَ الْمَحِيضِ مِنْ نِسائِكُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلاثَةُ أَشْهُرٍ وَ اللاَّئِي لَمْ يَحِضْنَ وَ أُولاتُ الْأَحْمالِ أَجَلُهُنَّ أَنْ يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْراً ﴿۴﴾
همسران شما که از دوره ماهانه ناامیدند، ولی مطمئن نیستید و نیز آنان که هنوز دوره ماهانه به خود ندیده‌اند، عدّه طلاقشان سه ماه است؛ و پایان عدّه زنان باردار وضع حمل ایشان است؛ و هر که از خدا پروا کند، خدا در کارش آسانی پدید می‌آورد.
سوره طلاق (65) آیه 4
صفحه
558
سوره
طلاق (65)
آیه
4
ذلِكَ أَمْرُ اللَّهِ أَنْزَلَهُ إِلَيْكُمْ وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئاتِهِ وَ يُعْظِمْ لَهُ أَجْراً ﴿۵﴾
این، فرمان خداست که بر شما نازل کرده است؛ و هر که از خدا پروا کند، بدیهایش را می‌زداید(1) و پاداش او را بزرگ گرداند.
سوره طلاق (65) آیه 5
صفحه
558
سوره
طلاق (65)
آیه
5
1
به زیرنویس آیه 7 عنکبوت(29) مراجعه فرمایید.
أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَ لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَيِّقُوا عَلَيْهِنَّ وَ إِنْ كُنَّ أُولاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَيْهِنَّ حَتَّى يَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ فَإِنْ أَرْضَعْنَ لَكُمْ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ وَ أْتَمِرُوا بَيْنَكُمْ بِمَعْرُوفٍ وَ إِنْ تَعاسَرْتُمْ فَسَتُرْضِعُ لَهُ أُخْرى ﴿۶﴾
همسران مطلّقه خود را در محلّ سکونت خود، با استفاده از امکانات خویش اسکان دهید و برای اینکه عرصه را بر آنان تنگ کنید، آزارشان مرسانید؛ و اگر باردار هستند، تا هنگام وضع حمل نفقه ایشان را بدهید؛ و اگر [کودک را] به خواست شما شیر می‌دهند، پاداششان را بپردازید؛ و بین خود به شایستگی توافق کنید؛ و اگر هماهنگی نداشتید، [زن] دیگری [فرزند را] به درخواست شوهر شیر دهد.
سوره طلاق (65) آیه 6
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
6
لِيُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتاهُ اللَّهُ لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ ما آتاها سَيَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْراً ﴿۷﴾
فراخدست باید از دارایی خود [برای شیر دادن فرزند] هزینه کند؛ و هر که روزی‌اش محدود باشد، در آن [حدّ] که خدا به او داده است، هزینه کند؛ خدا هیچ کس را جز به اندازه توانی که به او داده است، تکلیف نمی‌کند؛ و پس از سختی، آسانی پدید می‌آورد.
سوره طلاق (65) آیه 7
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
7
وَ كَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّها وَ رُسُلِهِ فَحاسَبْناها حِساباً شَدِيداً وَ عَذَّبْناها عَذاباً نُكْراً ﴿۸﴾
چه بسیار [مردم] شهرها که از فرمان صاحب‌اختیارشان و رسولان او سر باز زدند و از آنان به سختی حساب کشیدیم، و به مجازاتی دشوار گرفتارشان کردیم(1)؛
سوره طلاق (65) آیه 8
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
8
1
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 17 اسراء(17) ، 11 انبیاء(21) و 45 حج(22) آمده است.
فَذاقَتْ وَبالَ أَمْرِها وَ كانَ عاقِبَةُ أَمْرِها خُسْراً ﴿۹﴾
تا وبال عمل خود را چشیدند و سرانجام کارشان خسران بود.
سوره طلاق (65) آیه 9
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
9
أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذاباً شَدِيداً فَاتَّقُوا اللَّهَ يا أُولِي الْأَلْبابِ الَّذِينَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْراً ﴿۱۰﴾
[در آخرت نیز] خدا مجازات سختی برای آنان آماده کرده است، پس ای خردمندان(1) با ایمان، در برابر خدا پروا کنید(2)؛ که خدا مایه تذکر برای [هدایت] شما نازل کرده است،
سوره طلاق (65) آیه 10
صفحه
559
سوره
طلاق (65)
آیه
10
1
«اولی» به معنی دارندگان، صاحبان، جمع است و مفرد آن می‌شود «ذو».
2
تقوی همان نیروی تسلّط بر نفس و کنترل آن در برابر تمایلات نفس است. معنی دقیق تقوی، خویشتن‌بانی است.