سوره انبیاء (21) - پیامبران
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای گسترده‌مهر [و] جاودان‌مهر-
انبیاء (21)
-
اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسابُهُمْ وَ هُمْ فِي غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ ﴿۱﴾
برای مردم [روز] حسابشان نزدیک شده است(1)، در حالی که آنان در غفلت رویگردانند.322
انبیاء (21)
1
در قرآن کرارا تأکید شده که فاصله مرگ تا قیامت از نظر خفتگان در گور فقط بخشی از روز است آیات 112 و 113 مؤمنون(23) و 55 و 56 روم(30) بالضروره معنی و مفهوم این آیه این است که ساعاتی پس از مرگ که منظما نزدیک‌تر می‌شود، رستاخیز در چندقدمی شماست.
ما يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلاَّ اسْتَمَعُوهُ وَ هُمْ يَلْعَبُونَ ﴿۲﴾
هیچ سخن تازه‌ای از صاحب‌اختیارشان بر آنان نمی‌رسد، مگر اینکه بازی‌کنان [با بی‌توجهی] بشنوند.322
انبیاء (21)
2
لاهِيَةً قُلُوبُهُمْ وَ أَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذِينَ ظَلَمُوا هَلْ هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ أَ فَتَأْتُونَ السِّحْرَ وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ ﴿۳﴾
دلهایشان به یاوه مشغول است؛ و ستمگران در نهان نجوا می‌کنند که: آیا این [مدّعی پیامبری] جز بشری همچون شماست؟! آیا آگاهانه به جادو روی می‌برید(1)؟322
انبیاء (21)
3
معنی و مفهوم این آیه به بیان دیگر در آیات 94 اسراء(17) ، 7 فرقان(25) و 24 قمر(54) آمده و پاسخ تصوّر جاهلانه آنان در آیات 38 رعد(13) ، 43 نحل(16) ، 8 انبیاء(21) و 20 فرقان(25) آمده است.
قالَ رَبِّي يَعْلَمُ الْقَوْلَ فِي السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۴﴾
[پیامبر به آنان] گفت: صاحب‌اختیار من [نجوای پنهانی شما و] هر سخنی را در آسمان و زمین می‌داند، چرا که او شنوایی داناست.322
انبیاء (21)
4
بَلْ قالُوا أَضْغاثُ أَحْلامٍ بَلِ افْتَراهُ بَلْ هُوَ شاعِرٌ فَلْيَأْتِنا بِآيَةٍ كَما أُرْسِلَ الْأَوَّلُونَ ﴿۵﴾
حتّی می‌گفتند: [سخنانش] خوابهای پریشان است، بلکه قرآن را جعل کرده و یک شاعر است، وگرنه باید مثل پیامبران پیشین که [با معجزه] فرستاده شدند، برای ما معجزه‌ای بیاورد(1).322
انبیاء (21)
5
پاسخ انکارورزان را در آیه 4 شعراء(26) ملاحظه فرمایید.
ما آمَنَتْ قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْناها أَ فَهُمْ يُؤْمِنُونَ ﴿۶﴾
قبل از آنان هم [با وجود معجزات مختلف، مردمِ] هیچ شهری - که هلاکشان کردیم ایمان نیاوردند؛ آیا این مردم ایمان می‌آورند؟322
انبیاء (21)
6
وَ ما أَرْسَلْنا قَبْلَكَ إِلاَّ رِجالاً نُوحِي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ ﴿۷﴾
قبل از تو هم [هیچ پیامبری] نفرستادیم مگر مردانی را که به آنان وحی می‌کردیم [و هیچ کدام فرشته نبودند(1)]؛ اگر نمی‌دانید، از علمای اهل‌کتاب(2) بپرسید.322
انبیاء (21)
7
پاسخ به گفتار منکران است که در آیات 24 مؤمنون(23) و 21 فرقان(25) آمده است.
منظور از «ذکر» در اینجا تورات است و منظور از «اهل ذکر» علمای اهل‌کتاب تورات، ابتدا به آیه 48 انبیاء(همین سوره) و بعد به آیه 105 آن توجّه فرمایید. برای روشن‌تر شدن موضوع آیه، باید توجه کنیم که سؤال منکران این بوده که: هل هذا الا بشر مثلکم (آیه 3 انبیاء(همین سوره)) و پرسش از اهل ذکر، مربوط به این امر است که آیا پیامبران گذشته (مانند ابراهیم، اسحاق، یعقوب، یوسف و جز ایشان) مردانی از جنس بشر بودند یا تنها محمد(ص) است که با وجود بشر بودن ادعای رسالت می‌کند - آیه بعدی (آیه 8 انبیاء) مؤید این موضوع است - و افراد صلاحیت دار برای پاسخ این سؤال علمای تورات بودند که به بشر بودن انبیاء گذشته اذعان داشتند. برای روشن‌تر شدن به آیات 94 و 95 اسراء(17) هم توجّه فرمایید. لازم به ذکر است که قرآن در موارد دیگری جز موضوع بشر بودن انبیاء سلف، مردم را به علمای اهل‌کتاب ارجاع نداده است.
وَ ما جَعَلْناهُمْ جَسَداً لا يَأْكُلُونَ الطَّعامَ وَ ما كانُوا خالِدِينَ ﴿۸﴾
آنان را به گونه‌ای نیافریده بودیم که نیازمند خوردن غذا نباشند(1)، و عمر جاودانه هم نداشتند.322
انبیاء (21)
8
پاسخ گفتار منکران است که در آیه 7 فرقان(25) آمده است.
ثُمَّ صَدَقْناهُمُ الْوَعْدَ فَأَنْجَيْناهُمْ وَ مَنْ نَشاءُ وَ أَهْلَكْنَا الْمُسْرِفِينَ ﴿۹﴾
آنگاه وعده [خود] را به آنان به تحقّق رساندیم(1)، و پیامبران را با هر که خواستیم نجات دادیم(2) و اسرافکاران را هلاک کردیم.322
انبیاء (21)
9
این وعده را در آیات 103 یونس(10) و 171-173 صافات(37) ملاحظه فرمایید.
و موارد آن را در آیات 58 ، 66 و 94 هود(11) ملاحظه فرمایید.
لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ كِتاباً فِيهِ ذِكْرُكُمْ أَ فَلا تَعْقِلُونَ ﴿۱۰﴾
[اینک] بر شما کتابی نازل کردیم که در آن تذکر [و بیداری برای] شماست؛ آیا خردورزی نمی‌کنید؟322
انبیاء (21)
10