در این آیه «هُوَ» ضمیر شأن است و در ترجمه نمی‌آید؛ ضمیر شأن به منظور عطف بیان و توجّه دادن به امر مهمّ، آورده می‌شود. مواردی از ضمیر شأن در ترکیب با حروف تأکید، به صورت «اِنَّهُ» و «اَنَّهُ» را در آیات 18 آل‌عمران(3) ، 99 نحل(16) ، 25 انبیاء(21) ، 109 مؤمنون(23) ، 9 نمل(27) ، 12 غافر(40) ملاحظه نمایید.

کلمه «صمد» به معنی‌‌ بی‌نیازی است که همه نیازمند به او هستند و این کلمه به تنهایی معنی و مفهوم آیه 29 رحمن(55) را دارد.

اشاره به گفتار ناهنجاری است که در آیات 30 توبه(9) و 100 انعام(6) آمده است.

برخی از مفسران و مترجمان، «نفّاثات» را به معنای زنان جاوگر گرفته‌اند. «نفّاثات» جمع «نفّاثه» به معنای دمنده است، به همین علّت در زبان عرب به هواپیمای جت هم «نفّاثه» می‌گویند و در اینجا مراد سخن‌چینان فسادپیشه است یا جادوگران. محمّد عَبدُه در تفسیر « عمّ جزء» خود گفته است: «نفّاثه صیغه مبالغه است» مثل «علاّمه»، مثال قرآنی‌اش «بَصیرَه» در آیه 14 قیامت(75) و «مُعَقَّبَه» که جمع آن «مُعَقَّبات» در آیه 11 رعد(13) و نیز «غائِبَه» در آیه 75 نمل(27) و «کافَّه» در آیه 28 سبأ(34) آمده است و برای مذکر و مؤنّث یکسان به کار می‌رود. عبدالفاتح طباره در تفسیر خود به نام «روح القرآن الکریم» همین معنی را از تفسیر محمّد عبده نقل کرده است؛ ضمناً معنی تحت‌اللفظ آیه این است: «از شرّ دمندگان در گره‌ها». تفسیر اضواء البیان (محمّد امین مختار) گفته است: منظور از نفاثات قطعاً ساحران است، اعمّ از زن و مرد. تفسیرهای المراغی (احمد مصطفی مراغی) و الواضح (محمّد محمود حجازی) نیز توضیح داده‌اند که: منظور از نفاثات، نمّامین است (به طور کلی سخن‌چینان اعمّ از مرد و زن). یادآوری می‌شود حرف «ة» در این گونه کلمات (نَفّاثَّه، فَهّامَّه و عَلامَّه) علامت تأنیث نیست؛ برای مبالغه بیشتر است. صیغه مبالغه اعمّ از اینکه بر وزن فعّال آمده باشد، یا برای مبالغه بیشتر بر وزن فَعّاله و یا اوزان دیگر، درهرحال مذکر و مؤنّث آن یکسان است (برعکس صفت مشبهه). برای روشن‌تر شدن معنی واقعی «نفث» در اینجا، به کلام حضرت امیر(ع) در ‌‌‌نهج‌البلاغه توجّه کنیم که در خطبه 193، خطاب به شخصی فرمودند: «فَإنَّما نَفَثَ الشیطانُ علی لِسانِک»، شیطان بر زبان تو این گفته را دمید؛ و در خطبه 83 فرمودند: شما را برحذر می‌دارم از دشمنی که در سینه‌ها نفوذ کرده، «و نَفَثَ فی الأذانِ نَجیّا» و در گوشها نجواکنان دمیده است. گروهی از مترجمان و مفسّران عقیده دارند منظور از نفاثات زنان جادوگر است، ولی در قرآن که در موارد مختلفی به جادو و جادوگر اشاره شده است، همه جا بحث از مردان بوده و یا حداقل بنا به قاعده تغلیب، بحث از مردان بوده است؛ مثل آیه 102 بقره(2) و مواردی که از جادوگران زمان فرعون صحبت شده است که نهایتاً در برابر موسی(ع) زانو زدند؛ و نیز موارد فراوانی که مخالفان به عموم پیامبران نسبت جادوگری می‌دادند.

عُقَد: جمع عُقدَه: گره‌ها، منظور ارتباطات مختلف مردم است که دچار مشکل می‌شود.

به آیه 97 مؤمنون(23) توجّه فرمایید.