سوره احزاب (33) - گروهها
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای گسترده‌مهر [و] جاودان‌مهر-
احزاب (33)
-
يا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ الْمُنافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً حَكِيماً ﴿۱﴾
ای پیامبر، در برابر خدا پروا داشته باش و از انکارورزان و دورویان اطاعت مکن، که خدا دانایی است فرزانه؛418
احزاب (33)
1
وَ اتَّبِعْ ما يُوحى إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيراً ﴿۲﴾
و از آیاتِ صاحب‌اختیارت که بر تو وحی می‌شود پیروی نما، که خدا از آنچه می‌کنید آگاه است؛418
احزاب (33)
2
وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ كَفى بِاللَّهِ وَكِيلاً ﴿۳﴾
و بر خدا توکل کن، که خدا به عنوان کارگزار کافی است.418
احزاب (33)
3
ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَ ما جَعَلَ أَزْواجَكُمُ اللاَّئِي تُظاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهاتِكُمْ وَ ما جَعَلَ أَدْعِياءَكُمْ أَبْناءَكُمْ ذلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْواهِكُمْ وَ اللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ ﴿۴﴾
خدا در درون هیچ کس دو قلب قرار نداده است(1)؛ و همسران خود را که [به دلیل بی‌مهری] مادر فرض می‌کنید(2)، [خدا] مادر شما قرار نداده است؛ و نیز فرزندخوانده‌های(3) شما را فرزند [حقیقی] شما قرار نداده است؛ این(4) گفتار شماست که [ناآگاهانه] به زبان می‌آورید، و[لی] خدا سخن حق می‌گوید و اوست که راه می‌نماید.418
احزاب (33)
4
منظور این است که دو عقیده متناقض در وجود یک نفر نمی‌تواند جمع شود؛ مثلاً شرک اگر به دل راه یافت، توحید را خدشه دار می‌کند و به جای آن می‌نشیند؛ و هکذا زنی را که همسر شماست، با این بیان دروغین که او مادر شماست، مادرشدنی نیست.
«ظهار» یک سنت دوران جاهلیت است که پاره‌ای از مردان عرب بنا به تمایل خود، همسر خود را برای مدّت نامعلومی مادر خود فرض می‌کردند که شبیه به طلاق بود، ولی زن آزادی یک زن مطلقه را نداشت. این سنت ناشایست را پیامبر ملغی کرد و حکم آن در آیات 2-4 سوره مجادله(58) آمده است.
ادعیاء: جمع دَعِی: فرزندخوانده.
در مورد کلمه «ذلکم» به زیرنویس آیه 95 انعام(6) مراجعه فرمایید.
ادْعُوهُمْ لِآبائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آباءَهُمْ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ وَ مَوالِيكُمْ وَ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ فِيما أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَ لكِنْ ما تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً ﴿۵﴾
پسرخواندگانتان را به پدرانشان نسبت دهید که از نظر خدا عادلانه‌تر است؛ اگر پدرانشان را نمی‌شناسید، آنان برادران دینی و دوستان شما هستند؛ آنچه [در این مورد، بی‌توجّه] به خطا رفته‌اید، گناهی بر شما نیست، که خدا آمرزگاری است مهربان؛ ولی در مورد آنچه نیت قلبی شما بوده است [مورد بازخواست قرار می‌گیرید].418
احزاب (33)
5
النَّبِيُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى بِبَعْضٍ فِي كِتابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُهاجِرِينَ إِلاَّ أَنْ تَفْعَلُوا إِلى أَوْلِيائِكُمْ مَعْرُوفاً كانَ ذلِكَ فِي الْكِتابِ مَسْطُوراً ﴿۶﴾
پیامبر به مؤمنان از خودشان نزدیکتر و دلسوزتر(1) است و همسران او [در حکم] مادران آنان هستند؛ و در کتاب خدا، خویشاوندان نسبت به مؤمنین و مهاجرین [در مورد نیکی و انفاق] سزاوارترند، مگر اینکه بخواهید به [پاره‌ای از] دوستان خود احسان شایسته‌ای کنید، این [حکم] در کتاب مقرّر شده است.418
احزاب (33)
6
"واژه «أولی بـ » دو بار در این آیه بکار رفته است. «النَّبِیُّ أَولی بِالمُؤمِنِینَ مِن أَنفُسِهِم» به مفهوم نزدیکی، دلسوزی شدید و حمایت پیامبر (ص) از مؤمنان است، همانطور که در ادامه آیه نقش مادرانه و حمایت همسران پیامبر نسبت به مؤمنان و نیز اولویتِ حمایت مؤمنان از خویشاوندانِ خویش بیان شده است. این مضمون در آیه 128 توبه(9) با ویژگی «رؤوف و رحیم» برای پیامبر نسبت به مؤمنان، در آیه 75 انفال(8) در مورد اولویت خویشاوندان، و نیز در آیه 68 آل‌عمران(3) در مورد نزدیکی و الفت پیامبر و مؤمنان نسبت به ابراهیم نبی (ع) آمده است."